سبد خرید شما
زبان Scratch چیست؟
اسکرچ Scratch یک زبان برنامه نویسی تصویری است که برای کودکان طراحی شده است. دانشمندان آزمایشگاه رسانه ام‌آی‌تی زبان برنامه نویسی اسکرچ (Scratch) را طراحی نموده و در سال 2007 به‌طور رسمی و به صورت کاملاً رایگان به دنیا عرضه کردند. این برنامه نویسان که به دنبال راه کاری بودند تا زبانی را طراحی کنند که کار کردن با آن بسیار ساده باشد با الهام گرفتن از روش بازی کودکان با لگو قطعات خانه‌سازی که با استفاده از آن می‌توان سازه‌های مختلفی ایجاد کرد سعی کردند مفاهیم اصلی برنامه‌نویسی را در قالبی کاملاً بصری و همچون ساخت یک خانه با لگو آموزش دهند. کودکان به هیچ وجه نیازی به نوشتن حتی یک خط کد هم برای تکمیل پروژه خود ندارند بلکه کدهای این زبان برنامه‌نویسی در قالب شکل‌های مختلف در معرض دید کودک قرار می‌گیرد. حال کودک با کنار هم قرار دادن این اشکال اقدام به کدنویسی می‌کند. چنین قابلیت منحصر به فردی به وسیله شکل‌های مختلف فراهم شده‌است به این صورت که فقط اشکال خاصی هستند که می‌توان آن‌ها را در کنار یکدیگر جفت کرد.
دلیل رشد سریع اسکرچ، سادگی و جذاب بودن محیط کار، قابل درک بودن دستورات و عملیات‌ها، دارا بودن تمامی مفاهیم و امکاناتی که یک برنامه نویس به آن احتیاج دارد و هم‌چنین رایگان بودن و در دسترس بودن آن است. شما به کمک این زبان برنامه نویسی می‌توانید برنامه، بازی و انیمیشنی را که می‌خواهید بسازید و این در حالی است که یادگیری این آموزش نیاز به هیچ گونه پیش نیاز مهارتی و آموزشی نخواهد داشت.
اسکرچ برای کودکان و نوجوانان 8 تا 12 سال طراحی گردیده است. اما نسخه دیگری از این برنامه با نام اسکرچ جی آر (Scratch Jr) نیز وجود دارد که مختص رده‌های سنی پایین‌تر، یعنی کودکان حدود 5 تا 7 سال می‌باشد.
فلسفه تولید زبان Scratch
فلسفه اسکرچ در شعار اصلی آن خلاصه شده است: "Imagine, Program, Share"
Imagine: بچه‌ها را دعوت به تخیل کردن می‌کند. تخیل یکی از ارکان اصلی آموزش است که معمولا در مدارس به پرورش آن نمی‌پردازند. اسکرچ علاوه بر اینکه اجازه می‌دهد که بچه‌ها در آن نقاشی کنند، ده‌ها تصویر مانند جادوگر، اژدها، دایناسور و ... دارد و آماده است که بچه‌ها در آن تخلیشان را پیاده کنند.
Program: بچه‌ها برای پیاده کردن تخلیشان که احتمالا یک داستان و یا یک بازی است باید به کامپیوتر دستوراتی را بدهند و در اسکرچ اینکار قابل انجام است.
Share: یکی از ارکان اصلی اسکرچ "به اشتراک گذاشتن" است. اسکرچ بچه‌ها را تشویق می‌کند که پروژه‌هایشان را بر روی وب سایت اسکرچ یا همان جامعه آنلاین با دیگران به اشتراک بگذارند.
مزایای زبان برنامه نویسی Scratch
از جمله مزایای زبان برنامه نویسی اسکرچ نسبت به سایر زبان‌های برنامه نویسی که تاکنون ابداع شده‌اند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
با زبان برنامه نویسی Scratch چه کارهایی می‌توانید انجام دهید؟
بسیاری از کودکان و نوجوانان از رایانه تنها برای استفاده از برنامه‌ها و بازی‌ها بهره می‌برند، درمقابل عده‌ای از آن‌ها هستند که به عنوان سازنده و طراح، به صورت خلاقانه از رایانه استفاده می‌کنند. استفاده خلاقانه از رایانه باعث می‌شود تا دانش و سواد اساسی ساخت محتوای چندرسانه‌ای و دیجیتال در کودکان تقویت شده و آن‌ها بتوانند ایده‌ها، نظرات و مطالب مورد علاقه‌ی خود را در قالب محتوای چندرسانه‌ای تولید کرده و به دیگران ارائه دهند. برنامه نویسی با استفاده از Scratch یک روش ایده‌آل برای پرورش خلاقیت و مهارت‌های حل مسئله می‌باشد. به علاوه استفاده از آن به پرورش مهارت‌های کار با ابزارهای فناوری اطلاعات کمک می‌کند.
اصول برنامه نویسی دارای جذابیت‌های خاص و دوست‌داشتنی‌ای است که علاوه بر سرگرم کردن، باعث رشد و پیشرفت برخی مهارت‌ها در کودکان و نوجوانان می‌شود. یادگیری برنامه‌نویسی برای کودکان و نوجوانان، فقط به یافتن شغل یا حتی جذابیت کدنویسی محدود نمی‌شود. برنامه‌نویسی باعث پیشرفت در مهارت‌های نرم و علمی می‌شود. مهارت‌های علمی مانند تقویت منطق ریاضی، تقویت زبان انگلیسی و آشنایی با الگوریتم‌ها است. مهارت‌های نرم مانند قدرت حل مسئله، قدرت خلاقیت، قدرت چالش‌پذیری، قدرت تفکر منطقی، قدرت انتخاب و پشتکار است.
یادگیری اسکرچ یکی از بهترین روش‌های تشویق دانش‌آموزان به کسب مهارت است. در این عصر تکنولوژی و رشد روز افزون الکترونیک و ابزارهای دیجیتال نیاز است کودکان از سنین پایین شروع به یادگیری برنامه نویسی کنند. کشورهای توسعه یافته از سنین پایین و در مدارس آن‌ها را تشویق به یادگیری برنامه نویسی می‌کنند. یادگیری برنامه نویسی اسکرچ صرفا برای این نیست که به طور حرفه‌ای برنامه نویس شوند. جامعه تنها به برنامه نویس نیاز ندارد اما یادگرفتن اسکرچ تاثیر زیادی بر روی آن‌ها دارد. داشتن ذهن خلاق، پایداری و یادگیری نحوه برطرف کردن مشکلات، کارگروهی و موارد دیگری ویژگی‌هایی به فرد می‌دهد که در همه مشاغل کارآمد است.
آمارهای زبان Scratch
در تصویر زیر جامعه آماری افرادی که از اسکرچ استفاده می‌کنند، را مشاهده می‌کنید که توسط وب سایت اسکرچ دانشگاه MIT ارائه شده است.
تعداد 80.630.223 پروژه در اسکرچ به اشتراک گذاشته شده است.
73.814.136 نفر در اسکرچ عضو هستند.
بیش از 490 میلیون کامنت در اسکرچ توسط کاربران پست شده است.
و 29.428.217 استودیو در اسکرچ ساخته شده است. که تمامی این آمار و ارقام در حال رشد است.
در نمودار زیر فعالیت ماهیانه کاربران اسکرچ به نمایش گذاشته شده است. که در تاریخ 09/2020 بیش از 20 میلیون کامنت، 1میلیون 905 هزار کاربر جدید و نزدیک به 3 میلیون پروژه جدید اضافه شده است.
در نمودار زیر میانگین سنی کسانی که از اسکرچ استفاده می‌کنند به نمایش گذاشته شده است که بیشترین تعداد مربوط به کودکان 12 ساله با رقمی بالغ بر 7میلیون نفر و کمترین مقدار متعلق به افراد 80 ساله با 8هزار نفر می‌باشد.
در نقشه زیر میزان استفاده افراد در کشورهای مختلف از زبان اسکرچ نمایش داده شده است. کشورهای پررنگ بیشترین استفاده را دارند که آمریکا با بیش از 2.5میلیون و 38.17% کاربر رتبه نخست را دارا می‌باشد. که ایران با رقم 0.05% جای رشد بسیاری را دارد.
ورژن‌های زبان Scratch
زبان برنامه نویسی Scratch با هدف آموزش اصول برنامه نویسی به کودکان در آزمایشگاه رسانه دانشگاه MIT توسط تیمی به رهبری دانشمندی به نام آقای میشل رسنیک، طراحی و ساخته شد. این زبان برنامه نویسی در سال 2007 به بازار عرضه شد و زبان برنامه نویسی جدید و به روزی در دنیا محسوب می شود. با این حال در همین مدت کوتاه این زبان برنامه نویسی، طرفداران زیادی در سراسر جهان پیدا کرده است.
Scratch 1.0: این نسخه در 8 ژانویه 2007 منتشر شد ، اولین نسخه از Scratch در دسترس عموم بود. این نسخه سری 1.x را آغاز کرد.
Scratch 1.1: در مه 2007 منتشر شد.
1.2 Scratch: در 7 دسامبر 2007 منتشر شد.
1.3 Scratch: در 2 سپتامبر 2008 منتشر شد.
1.4 Scratch: در 2 ژوئیه 2009 منتشر شد.
2.0 Scratch: این نسخه برای چندین سال در دست تولید بود، تا اینکه بتا عمومی در 28 ژانویه 2013 ارائه شد. و به طور رسمی در 9 مه 2013 منتشر شد.
3.0 Scratch: در 2 ژانویه 2019 منتشر شد.
