زبانPHP چیست؟
PHP مخفف عبارت PHP Hypertext PreProcessor به معنای پیش پردازنده فرامتن می باشد. محبوبترین زبان برنامهنویسی برای پیادهسازی سایتهای اینترنتی که امکانات و قابلیتهای فراوانی را به برنامهنویس برای طراحی سایت میدهد PHP میباشد. این زبان دارای اسکریپتها و کتابخانه آماده فراوانی میباشد که طراح و برنامهنویس وب سایت با استفاده از آنها میتواند کار طراحی را سریعتر انجام دهد.
PHP هم در بستر سیستم عامل لینوکس و هم در ویندوز قابل اجراست و بهترین کارکرد را بر روی سرور لینوکس با Apache دارد. یکی از دلایل محبوبیت PHP این است که سرورهای لینوکس از امنیت و پایداری بالایی برخوردارند.
زبانPHP با اکثر وب سرورهای مطرح جهان سازگاری دارد از این وب سرورها می توان به آپاچی، آیآیاس مایکروسافت و غیره اشاره کرد. همچنین از انواع دیتابیسها مانند: Oracle، PostgreSQ، MongoDB، MySQL، SQLite و ... پشتیبانی میکند.
فلسفه تولید زبان PHP
توسعهی PHP از سال 1994 و زمانی آغاز شد که راسموس لردورف تعدادی اسکریپت به زبان سی نوشت تا صفحه خانگی خود را مدیریت کند. این اسکریپتها که به صورت رابط دروازه مشترک نوشته شده بودند، مسئول انجام عملیاتهای سادهای مانند نشان دادن رزومه راسموس و بررسی آمارهای بازدید از وبگاه او بودند. با گسترش اسکریپتها و افزودن توانایی تعامل با فرمهای وب و ارتباط با پایگاههای داده، نام صفحه خانگی شخصی/مفسر فرم به انگلیسی Personal Home Page/Form Interpreter یا PHP/FI برای آنها انتخاب شد. PHP/FIمیتوانست برای ایجاد نرم افزارهای ساده وب استفاده شود.در ابتدا، لردورف برای یافتن خطاهای این اسکریپتها و بهبود آنها، در 8 جون سال 1995 میلادی اسکریپتها را با نام ابزارهای صفحه خانگی شخصی نسخه 1٫0 ( تحت مجوز عمومی گنو روی گروه خبری یوزنت منتشر کرد. این نسخه اولیه بسیاری از ویژگیهای نسخه کنونی این زبان را داشت. متغیرها به سبک زبان پرل بودند، مدیریت فرمها وجود داشت و میشد کدها را در درون کدهای HTML قرار داد. قواعد PHP نیز از زبان پرل پیروی میکردند، اما سادهتر، محدودتر و ناپایدارتر بودند. با شکلگیری یک گروه برنامه نویسی و بعد از انجام تستهای فراوان روی نسخه بتا و بازنویسی موتور تجزیه کننده، سرانجام PHP/FI نسخه 2٫0 در نوامبر سال 1997 میلادی منتشر گردید.
مزایای زبان برنامه نویسی PHP
این زبان از نسخهی 5 به بعد از شیگرایی پشتیبانی میکند. برنامهنویسی شیگرایی برخلاف روشهای رویهای هستند. در روشهای رویهای کد شما خط به خط و به ترتیب از بالا به پایین اجرا میشوند.
روش شیگرایی باعث میشود با تعریف انواع کلاس و شی مجبور به چندباره نویسی کدها نباشید. بتوانید کدهای نوشته شده را در پروژههای دیگر هم استفاده کنید وسرعت کدنویسی را بالا ببرید.
البته انتخاب روش نوشتن کد به سبک رویهای و شی گرا توسط خود شما تعیین میشود و اجباری در آن نیست.
یکی از مزیتهای زبان php این است که می توان آن را روی ویندوز، لینوکس، مکینتاش و.. اجرا کرد و در این زمینه محدودیتی برای شما ایجاد نخواهد کرد.
این زبان از بیشتر پایگاه دادههای معروف پشتیبانی میکند. شما حین کار با php میتوانید از mysql Oracle ، mangoDB، و… استفاده کنید.
زبان php یک زبان برنامهنویسی سطح بالاست که بسیاری از دستورات آن شبیه جملات زبان انگلیسی هستند. این زبان منابع زیادی برای یادگیری دارد و انجمنهای مختلفی برای رفع مشکلات برنامهنویسان ایجاد شده است.
جامعترین منبع یادگیری این زبان هم وبسایت php.net است که اگر به زبان انگلیسی مسلط باشید بسیار آموزنده خواهد بود.
اسکریپتهای نوشته شده در PHP معمولا سریعتر از اسکریپتهای دیگر که با ASP.NET یا JSP نوشته شدهاند اجرا میشوند.
شما با استفاده از PHP میتوانید انواع مختلفی از صفحات وب و وب اپلیکیشن ها را برنامه نویسی و اجرا کنید.
مطمئنا یکی از عوامل مهم در انتخاب یک زبان برنامه نویسی فرصتهای شغلی و میزان گستردگی بازار کار آن زبان برای برنامه نویس است. بنابراین باید به این نکته اشاره شود که علاوه بر اینکه بیش از 32% سایتهای جهان بر پایه سیستم مدیریت محتوای وردپرس که مبتنی بر PHP است ساخته شده اند، بیش از 70% وب سایتهای موجود در ایران از جمله لیدرهای بازار وب (اسنپ، اسنپ فود، نت برگ، دیجیکالا، الوپیک و … ) زبان برنامه نویسی PHP را به عنوان زبان اصلی خود انتخاب کرده اند. همچنین وبسایتهای بزرگ دنیا نظیر Facebook، Wikipedia، Tumblr، Slack، MailChimp، Etsy، WordPress و ... از PHP استفاده میکنند.
این دلیل باعث شده است که بازار برنامه نویسی به شدت نیازمند نیروی متخصص PHP باشد. بنابراین در صورتی که PHP را انتخاب کنید در حال حاضر یک فرصت بسیار ویژه برای شما وجود داره تا جذب بازار کار در این حوزه شوید.
آمارهای زبان PHP
PHP دومین زبان محبوب در میان برنامهنویسان و کارفرمایان ایرانی است. که در زیر لیستی از سایتهایی که از این زبان بهره میبرند را مشاهده مینمائید.
همچنین از سال 2019 PHP چهارمین زبان محبوب دنیا بوده است که سیر آن را میتوانید در نمودار زیر مشاهده نمائید.
میزان درآمد سالیانه زبان PHP (به دلار) مطابق با نمودار زیر از سال 2016 تا 2020 به شرح زیر میباشد.
ورژنهای زبان PHP
اندی گاتسمن و زیو سوارسکی با بازنویسی موتور تجزیه کننده در سال 1997 میلادی پایه و اساس نسخه 3 پیاچپی را بنیان نهادند. این دو نفر با همراهی لردورف با تغییر نام PHP پیش پردازنده ابرمتن PHP Hypertext Preprocessor که یک مخفف بازگشتی است، در ماه جون 1998 میلادی رسماً PHP نسخه 3٫0 را منتشر کردند بعد از این اتفاق گاتسمن و سوراسکی شروع به نوشتن هسته جدیدی برای زبان پیاچپی کردند که منجر به بهوجودآمدن موتور Zend در سال 1999 میلادی شد. آنها همچنین شرکت زند تکنولوژی را تأسیس کردند.
در تاریخ 22 مه سال 2000 میلادی، پیاچپی نسخه 4 که از موتور زند نسخه 1٫0 استفاده میکرد، منتشر شد این نسخه تا ماه اوت سال 2008 میلادی توسعه یافت و به زیرنسخه 4٫4٫9 رسید. هماکنون پشتیبانی این نسخه به پایان رسیدهاست و هیچ بهروزرسانی برای آن منتشر نمیشود.
در 13 ژوئیه سال 2004 میلادی، نسخه 5 PHP که از موتور زند نسخه 2 بهره میبرد، منتشر شد. نسخه 5 ویژگیهای زیادی را به PHP اضافه کرد. پشتیبانی کامل ازPDO به انگلیسی PHP Data Object Extension که دسترسی به بانکهای اطلاعاتی را ممکن میساخت و بهبود بازدهی از جمله این ویژگیها محسوب میشد. از سال 2008 به بعد، با پایان یافتن پشتیبانی از تمامی نسخههای قدیمیتر PHP ، نسخه 5 تنها نسخه در حال گسترش است.
در کنار نسخه 5 PHP یک نسخه اصلی دیگر در حال توسعه است. با توجه به تغییرات عمده موجود در این نسخه از جمله پشتیبانی کامل از یونیکد، قرار بود این نسخه به عنوان نسخه 6 PHP منتشر گردد. اما پیادهسازی پشتیبانی از یونیکد بیش از آنچه انتظار میرفت، به طول انجامید. این امر باعث شد تا در مارس سال 2010 میلادی، این نسخه به بخش در حال توسعه منتقل شد و دیگر به آن نسخه 6 گفته نمیشود.
تعداد بسیار زیادی از پروژههای بزرگ و متن باز که از زبان پیاچپی استفاده میکنند، از سال 2008 با به وجود آمدن جنبش ابتکاری GoPHP5 به معنای برو به 5PHP دیگر از PHP نسخه 4 استفاده نمیکنند. این جنبش توسط بسیاری از توسعهدهندگان PHP پشتیبانی شد تا بتوانند به گسترش استفاده از نسخه 5 PHP کمک کنند.
تصمیم بر سر اینکه آیا این نسخه می بایست نسخه ای اصلی باشد (نسخه 6) یا نسخه ای میانی، توسط بسیاری مورد بحث قرار گرفته است و آنطور که بنظر می رسد بسیاری از آزمایش کنندگان این نسخه، آن را نسخه ای اصلی می دانند چرا که حداقل یک ویژگی مهم به آن اضافه شده است: پشتیبانی از یونیکد. در هر صورت، در دنیای برنامه نویسی، عبارت تغییر مهم، بیانگر چشمگیر و قابل حس بودن است در نتیجه نباید اجازه داد تا ویژگیهای مهم دیگر اضافه شده به این نسخه، نادیده گرفته شوند. لیستی از تغییرات مهمی که همراه این نسخه ارائه شده اند در زیر آورده شده است:
PHP در نسخه 7 از موتور Zend Engine 3.0استفاده کرده است که تقریبا 50% استفاده رم نسبت نه نسخههای قبلی کاهش یافته است.
در نهایت کامپایلر PHP7 کاملا بازنویسی شده و در قسمت مدیریت مموری هم بیشتر سعی شده با stack کار بشود تا heap، که طبیعتا سرعت پردازش سریعتر خواهد شد.
PHP 8 آخرین نسخه از زبان برنامه نویسی PHPاست که در 26 نوامبر 2020 ارائه شد. برخی امکانات در این نسخه برای رفع ایرادات مهم نسخه های قبلی ارائه شده است. همچنین یکسری ویژگیهای 8PHP، جدید هستند و امکانات جذابی را به این برنامه اضافه کرده اند.
علاوه بر تغییرات بزرگی که اعمال شده، 8PHP مجموعه خوبی از ویژگیهای جدید مثل کامپایلر JIT ،union type ها، attribute ها و … را برای شما به ارمغان میآورد. روند توسعه 8PHP هنوز فعال است بنابراین این لیست باگذشت زمان رشد میکند.